1️⃣سس اویغونلوق یاساسی (قانون هماهنگی اصوات)
2️⃣آردیجیللیق یاساسی (قانون توالی اصوات)
3️⃣اؤزل بیرلشمه یاساسی( قانون تطابق خاص)
چوخ چوخ اؤنملی قانونلاردیرلار، بونلاری دوزگون اؤیره نیلمه سی شرطدیر 👌👌👌‼️
____________________________________________________
★)هیجا؛ دیلیمیزده سؤزلر پارچا پارچا دئییلر و هر بیر پارچایا بیر هیجا دئییریک،( فارسجا دا بخش دئییلیر)
هیجالار بؤلومونده آرتیق هیجایلا تانیش اولاجاییق.
دیققت ائتمه لیییک هر هیجادا یالنیز بیر سسلی میز اولا بیلر
اؤرنک؛
Al+ ma+ lıq+ lar
دؤرد هیجالی بیر سؤز
گؤروندویو کیمی هر هیجادا یالنیز بیر سسلی میز وار.
★)باخین«e-ö-o» سسلریمیز یانلیز بیرینجی هیجادا گله بیلرلر.
اؤرنک:
Ellərimizdəndirlər
Sevgililərimizdən
Özgürcəsinə
Söndürməliyik
Ortalıq
Qollarımız
گؤردویونوز کیمی بو سؤزلرده e-o-ö سسلری یالنیز بیرینجی هیجادا گله بیلیرلر.
بلکه بو سورغو یارانا کی آلوو- قاشوو( قشوو)-خییوو-بیزوو و... کیمی سؤزلرده o سسی ایکینجی یا سون هیجا دا گؤزه دیمه کده دیر اوندا اوستده کی سؤز دوز اولمور
Alov- qaşov- bızov-xıyav و...
صحاح العجم ده هندوشاه نخجوانی بئله یازیب؛
وv سسی محمل الضمه دیر
یانی؛ v سسی اؤزوندن قاباق گلن a سسینی، o سسینه چئویرر
ائله v سسینین بو اؤزه للییینه گؤره o سسی او سؤزجوکلرده گؤزه دیمه کده دیر.
الیمیزدن گلدییی قدر دانیشیقدا دئسکده یازی لاردا
قشوو ← قاشاو،
بیزوو←بیزاو
خییوو←خییاو
آلوو← آلاو
و...
یازمالیییق.
➖➖➖فارسجا➖➖➖➖
★) هجا؛
در زبان ترکی کلمات بصورت بخش، بخش تلفظ میشود و به هر بخش هجا میگویند
دقت شود که در هر هجا فقط یک صدا دار میتواند باشد
مثال
Al + ma+ lıq + lar
کلمه آلمالیقلار همانطور که ملاحظه میشود کلمه چهار هجایی است که در هر هجا تنها یک صدا دار موجود است
★)به یاد داشته باشید که صدا دار های (e, ö, o) فقط و فقط در کلمات در هجای اول میایند
مثال:
Ellәrimizindir
segililәrimizindәn
özgürcәsinә
söndürmәliyik
Ortalıq
qollarımız
می بینیم که در این کلمات صدادارهایe, o, öفقط در هجای اول میتوانند بیایند
حال در اینجا سوالی مطرح میشود که تکلیف کلماتی مانند نمونه های زیر چیست که صدادار o در دیگر هجاها آمده است:
قشوو (قاشوو)، خییوو،الوو بیزوو، .....
Alov, qaşov, bızov, xıyov, ...
چنانچه میبینید در کلمات بالا در هجای دوم صدا دار o آمده است و ناقض قانون بالاست به نظر میرسد
در صحاح العجم هندوشاه نخجوانی اینطوری نوشته که:
حرف (و، v) محمل الضمّه است.
یعنی حرف vصدادار "a " را که قبل از خودش آمده است را تبدیل به صدا دار "o " می کند
بخاطر خصوصیت حرف v صدادار o در این کلمات در هجای دوم به چشم میخورد که بجای a نشسته است
پس در تلفظ ایرادی ندارد ولی در نوشتار می باید این کلمات را بصورت صحیح و در فرم اصلی خود بنویسیم
قشوو ⬅️قاشاو
بیزوو ⬅️بیزاو
خییوو ⬅️خییاو
آلوو ⬅️آلاو
و...
تلگرام
اینستاگرام
